Źródła finansowania

Kapitał własny

Często mówi się, że kapitał własny, w przeciwieństwie do zewnętrznego, nie generuje kosztów lub nawet że jest darmowy. Nic bardziej mylnego. Nawet jeśli przedsiębiorca inwestuje swoje własne oszczędności, te środki również mają swoją cenę. Dla przykładu – stosując pewne uproszczenie w liczeniu oczekiwanej stopy zwrotu - jeżeli zainwestujesz 100 000 złotych w swoją firmę, a oczekujesz odzyskania tych pieniędzy w ciągu 5 lat, to koszt kapitału wynosi około 20% rocznie. Warto zastanowić się nad tym, jak długo środki będą zamrożone w firmie i jaka jest potencjalna rentowność tej inwestycji. To od tego będą zależały decyzje podejmowane w obszarze możliwości wygenerowania kapitału własnego lub sposobu jego obracania w firmie. Analizując ten obszar pod kątem etapu na jakim znajduje się firma, źródła kapitału własnego mogą obejmować:

• Oszczędności: to środki zgromadzone wcześniej, np. z zysków lub z wcześniejszej pracy. Warto jednak pamiętać, że każde wyjęcie środków z działalności oznacza utratę potencjalnych zysków.

• Przychody bieżące: finansowanie działalności z bieżących przychodów może prowadzić do ryzyka utraty płynności finansowej, zwłaszcza w przypadku problemów z terminowymi płatnościami.

• Zyski zatrzymane: zamiast wypłacania zysków, można je reinwestować w firmę, co może przyspieszyć jej rozwój.

Kapitał zewnętrzny

Gdy własne środki są niewystarczające, przedsiębiorca chce przyspieszyć rozwój albo przenieść ryzyko finansowe poza kapitał własny, sięga po kapitał zewnętrzny. Każda forma finansowania zewnętrznego wiąże się z określonymi kosztami, które muszą być uwzględnione przy podejmowaniu decyzji. Wśród jakich rozwiązań szukać zatem finansowania na rynku?

• Dotacje: Mogą stanowić bardzo korzystne źródło finansowania, jednak są dostępne tylko w określonych oknach czasowych i najczęściej na konkretne cele, takie jak rozwój czy innowacje. Przedsiębiorca musi spełniać określone wymagania, by móc ubiegać się o dotację.

• Banki: Banki oferują szeroki wachlarz produktów finansowych, jednak dostęp do nich może być ograniczony w przypadku firm o krótkim stażu lub niskiej zdolności kredytowej. Warto zaznaczyć, że analiza wniosków kredytowych często odbywa się za pomocą narzędzi systemowych, a odmowa nie daje alternatywy w postaci innych opcji w ramach banku.

• Rynek pozabankowy: W tej kategorii znajdziemy zarówno inwestorów, jak i pożyczki. Inwestorzy mogą dostarczyć dużych środków, wymagając za to często szczegółowego biznesplanu oraz gotowości na przekazanie części kompetencji zarządzania. Pożyczki z rynku pozabankowego są natomiast szybką i elastyczną formą finansowania, ale wiążącą się z wyższymi kosztami, często pełniąc rolę finansowania pomostowego.

Co wpływa na koszt kapitału?

Decyzja o wyborze źródła finansowania nie kończy się na prostym rozważeniu dostępnych opcji. Każde źródło kapitału wiąże się z kosztami, które mogą się różnić w zależności od kilku kluczowych czynników. Koszt kapitału to złożona kwestia, na którą wpływają zarówno wewnętrzne cechy firmy, jak i zewnętrzne warunki rynkowe. Można jednak pokusić się o określenie kilku głównych czynników , które mają wpływ na koszt kapitału:

• Staż firmy: Nowe firmy, zwłaszcza start-upy, często muszą liczyć się z wyższym kosztem kapitału, ponieważ ich historia finansowa jest krótka, a ryzyko niewypłacalności większe. Starsze firmy, z ustabilizowaną pozycją na rynku, mają większe szanse na uzyskanie korzystniejszych warunków finansowania.

• Zdolność kredytowa: Instytucje finansowe, zarówno banki, jak i podmioty pozabankowe, zwracają uwagę na zdolność kredytową firmy. Firmy z wysoką zdolnością kredytową mogą liczyć na niższe koszty finansowania, ponieważ ryzyko związane z pożyczaniem im pieniędzy jest mniejsze.

• Zobowiązania: Wysoki poziom istniejących zobowiązań finansowych może negatywnie wpłynąć na możliwość uzyskania kolejnych źródeł finansowania lub podnieść ich koszt. Instytucje finansowe biorą pod uwagę obciążenia finansowe firmy i jej zdolność do terminowej obsługi długu.

• Majątek firmy: Firmy posiadające znaczny majątek, który można wykorzystać jako zabezpieczenie, mogą liczyć na lepsze warunki finansowe. Zabezpieczenia takie jak nieruchomości, maszyny czy inne aktywa zmniejszają ryzyko po stronie pożyczkodawcy, co przekłada się na niższy koszt finansowania.

• Ryzyko: Im wyższe ryzyko związane z działalnością firmy, tym wyższy koszt kapitału. Ryzyko może wynikać z różnych czynników – od specyfiki branży po sytuację ekonomiczną i rynkową.

• Okres finansowania: Im dłuższy okres finansowania, tym wyższy będzie koszt kapitału. Długoterminowe finansowanie jest zwykle droższe, ponieważ wiąże się z większym ryzykiem dla pożyczkodawcy.

• Szczegółowość analizy: Niektóre instytucje finansowe wymagają szczegółowych analiz finansowych oraz biznesplanu przed udzieleniem finansowania. Procesy te mogą być czasochłonne, ale firmy, które przygotują się do nich dobrze, mogą liczyć na niższy koszt kapitału.

• Plan spłaty: Firmy, które przedstawią realistyczny i szczegółowy plan spłaty zobowiązań, mogą uzyskać korzystniejsze warunki finansowe, ponieważ zmniejsza to ryzyko dla pożyczkodawcy.

• Rentowność biznesu: Firmy o wysokiej rentowności są w stanie szybciej zwrócić zainwestowane środki, co sprawia, że ich finansowanie staje się mniej ryzykowne i tańsze.

Który rodzaj finansowania dla kogo?

Nie ma jednego, uniwersalnego rozwiązania dotyczącego wyboru źródła finansowania. W zależności od etapu rozwoju firmy oraz jej potrzeb, różne opcje mogą być bardziej lub mniej korzystne. Na co więc zwracać uwagę przy wyborze finansowania? W pierwszej kolejności warto wziąć pod uwagę potrzeby, które ma twoja firma:

• Szybkie finansowanie: Jeżeli firma potrzebuje natychmiastowego dostępu do środków na bieżące potrzeby, szybkie pożyczki pozabankowe mogą być odpowiednim rozwiązaniem. Pomimo wyższego kosztu, pozwalają one szybko zaspokoić potrzeby finansowe, np. w przypadku nagłych wydatków lub braku płynności.

• Tanie finansowanie: Dla firm o długoterminowej strategii rozwoju, które chcą minimalizować koszty finansowania, najlepszym rozwiązaniem mogą być dotacje lub kredyty bankowe. Dotacje, choć trudne do uzyskania, oferują najniższy koszt kapitału, podczas gdy banki mogą oferować konkurencyjne warunki przy dłuższym procesie analizy.

• Finansowanie dla start-upów: Młode firmy często korzystają z finansowania od inwestorów lub pożyczek pozabankowych, ponieważ te źródła są łatwiej dostępne niż tradycyjne banki, które wymagają stabilnej historii finansowej.

• Kwoty finansowania: W zależności od potrzeb, przedsiębiorca może potrzebować mniejszych lub większych kwot. Banki zazwyczaj oferują większe kwoty, ale wymagają dłuższego procesu analizy. Z kolei rynek pozabankowy oferuje elastyczne kwoty, z szybszym dostępem do środków, ale za wyższą cenę.

• Szybki rozwój: Firmy, które są na etapie szybkiego wzrostu, mogą skorzystać z połączenia różnych form finansowania. Dotacje i kredyty bankowe mogą pomóc w rozwoju infrastruktury, podczas gdy szybkie pożyczki mogą zaspokoić bieżące potrzeby operacyjne.

Podsumowanie

Wybór odpowiedniego źródła finansowania to decyzja strategiczna, która może wpłynąć na przyszłość firmy. Niezależnie od tego, czy zdecydujesz się na kapitał własny, zewnętrzny, inwestora, pożyczki pozabankowe lub na połączenie kilku źródeł, kluczowe jest dokładne przemyślenie kosztów i ryzyka. Znajomość różnych opcji finansowania oraz czynników wpływających na koszt kapitału pozwala przedsiębiorcom na podejmowanie bardziej świadomych decyzji, co z kolei przyczynia się do długoterminowego sukcesu firmy.